Zespół psychologiczno-pedagogiczny
Rola i zadania szkolnego zespołu psychologiczno-pedagogicznego
Trudno w dzisiejszych czasach wyobrazić sobie szkołę, w której uczniowie, rodzice i nauczyciele nie mogą skorzystać z fachowego wsparcia i pomocy w rozwiązywaniu problemów edukacyjnych, wychowawczych czy przezwyciężenia trudności rozwojowych uczniów. Pomoc psychologa w zrozumieniu motywów i mechanizmów ludzkich działań oraz emocji jakie im towarzyszą staje się dziś oczywistym standardem pracy w różnych dziedzinach.
Wsparcie doświadczonego pedagoga dla uczniów, rodziców i nauczycieli jest w naszym rozpędzonym, często pełnym sprzeczności świecie niezwykle potrzebne, aby czas szkolnej edukacji przyczyniał się do jak najlepszego rozwoju dzieci.
Pracę i zadania zespołu pedagogiczno-psychologicznego regulują przepisy oświatowe. W myśl tych przepisów na szkoły nałożone są rozliczne obowiązki, które przy świadomości ogromu innych zadań edukacyjnych i wychowawczych bywają czasem trudne do spełnienia. Trzeba więc mądrze zarządzać zasadami, aby wsparcie było realną pomocą, a nie papierową procedurą.
Pedagog szkolny jest osobą, która odpowiada za diagnozowanie problemów edukacyjnych, wychowawczych, rozwojowych i rodzinnych uczniów. Pomaga rozwiązywać szkolne konflikty wspierając w tym zakresie uczniów, nauczycieli i wychowawców. Prowadzi działania profilaktycznie na poziomie indywidualnym i zespołowym. Współpracuje z wychowawcami i rodzicami uczniów. Wspiera uczniów SPE.
Uczniowie mogą się zgłaszać do pedagoga:
- gdy nie radzą sobie z programem nauczania, chcą pomocy i rady z tym związanej,
- gdy ktoś naruszy ich prawa;
- gdy ktoś stosuje wobec nich przemoc;
- gdy potrzebują pomocy i rady w sprawach osobistych;
- gdy chcą porozmawiać z kimś życzliwym;
- gdy chcą poradzić się, wybierając przyszły zawód, szkołę ponadgimnazjalną.
Rodzice uczniów mogą oczekiwać pomocy w rozwiązaniu sytuacji problemowych, dotyczących ich dziecka:
- trudności w nauce bądź niepowodzeń szkolnych dziecka
- rozpoznania przyczyn kłopotów w nauce, poprzez kontakt z poradnią psychologiczno-pedagogiczną, diagnozującą przyczyny niepowodzeń szkolnych i deficyty rozwojowe dzieci;
- problemy z zachowaniem dziecka (zmiany zachowania dziecka, problemy dziecka z rówieśnikami);
- uzyskania informacji o dalszej ścieżce edukacyjno - zawodowej dla swojego dziecka.
Nauczyciele mogą oczekiwać:
- pomocy w zdiagnozowaniu przyczyn trudności w nauce i niepowodzeń szkolnych uczniów;
- analizy opinii o uczniach z poradni psychologiczno-pedagogicznej;
- współpracy w zakresie diagnozowania środowiska rodzinnego ucznia,
- rozpoznawania potencjalnych możliwości bądź ograniczeń dziecka;
- wspierania w podejmowaniu działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego i profilaktycznego;
- realizowanie wybranych zajęć profilaktycznych i zajęć dotyczących wyboru przyszłej szkoły;
- wsparcia w rozwiązywaniu problemów wychowawczych dotyczących uczniów (np. indywidualnych rozmów z uczniami, rodzicami uczniów sprawiającymi różnego rodzaju problemy wychowawcze, rozmów z agresorami, ofiarami przemocy, uczniami wagarującymi, zagrożonych nieprzystosowaniem społecznym);
- wsparcia w podejmowaniu działań mediacyjnych i kryzysowych w klasie i szkole.
Psycholog szkolny to funkcja szczególnie odpowiedzialna i wymagająca. To osoba pracująca nad budowaniem dobrych relacji w szkole, to również osoba zaufania publicznego dla całej społeczności, którą tworzą:
Uczniowie
Psycholog nie ocenia, rozmawia z uczniem o problemie, pomaga mu znaleźć rozwiązanie sytuacji, z która się zgłosił. Uczeń musi mieć pewność, że może porozmawiać, kiedy czuje taką potrzebę, kiedy ma trudności w szkole z nauką, w kontaktach z rówieśnikami lub rodzicami, także wtedy, gdy nie czuje się bezpiecznie, kiedy sytuacja w domu lub szkole utrudnia mu funkcjonowanie.
Nauczyciele
Psycholog szkolny pomaga nauczycielom zrozumieć sytuację ucznia. Jest mediatorem pomiędzy uczniem i nauczycielem, wspomaga nauczyciela w stosowanie nowych form pracy, mających swoje źródło w psychologii, konsultuje trudności uczniów i wypracowuje odpowiednie rozwiązania dla danej sytuacji.
Rodzice
Psycholog wspiera i nakreśla funkcje wychowawcze, pomaga w zrozumieniu świata dziecka i nastolatka. Kiedy rodzic nie radzi sobie z dzieckiem w domu lub zauważa negatywne przejawy jego zachowania. Może zwrócić się o pomoc, także kiedy chce lepiej zrozumieć swoje dziecko.
Psycholog szkolny w pewnym zakresie zajmuje się pracą diagnostyczną, profilaktyczną, interwencyjną i mediacyjną. W szkole, zazwyczaj nie ma odpowiednich warunków do prowadzenia pracy terapeutycznej.
Psychologowie i pedagodzy tworzący zespół i ściśle ze sobą współpracują podejmując działania wspólnie lub odrębnie w obszarach swoich obowiązków.
Do obszarów działania zespołu psychologiczno-pedagogicznego należą:
- Czuwanie nad zgodnością działań szkolnych z zasadami pedagogiki, prawidłowościami psychologicznymi oraz Koncepcją Dydaktyczno-Wychowawczą Szkoły.
- Wspieranie nauczycieli i wychowawców w pracy edukacyjnej i wychowawczej.
- Działanie profilaktyczne ukierunkowane na rodziców w tym tzw. „pedagogizacja” oraz współpraca i doradztwo w zakresie zagadnień wychowawczych i edukacyjnych.
- Rozpoznanie potencjalnych możliwości, szczególnych uzdolnień i predyspozycji oraz środowiska społecznego uczniów.
- Analiza przyczyn trudności i niepowodzeń szkolnych uczniów, zarówno edukacyjnych jak i wychowawczych.
- Pomoc w rozwiązywaniu konfliktów, wyjaśnianie trudnych sytuacji wychowawczych w tym działania interwencyjne i mediacyjne.
- Działania profilaktyczne ukierunkowane na uczniów, w tym organizowanie prowadzenie warsztatów mających na celu rozwijanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
- Koordynacja działań rewalidacyjnych względem uczniów SPE.
- Współpraca z PPP, Ośrodkami Pomocy Społecznej i innymi instytucjami zajmującymi się wsparciem uczniów.